Ги де Мопассан “Хонгор найз”

 Жорж Дюруа хэмээх нөхрийн тухай бага сага сонсож явсан ч чухам ямаршуу нөхөр болохыг нь сайтар мэдэхээр энэ номыг уншлаа. 19-р зууны Парисын гудамжаар “зугаалахад” анхандаа Дюруа нь тийм ч айхавтар амьтан шиг санагдсангүй. Сайхан төрсөн хэн бугай ч царай зүсээ ашигладаг шүү дээ. Заримдаа гол баатар маань маанагдуу, хулчгардуу санагдаж, өрөвдөх сэтгэл төрүүлж байсныг ч нуугаад яахав. Өлөн зэлмүүн “амьтанд” хэн ч гэсэн үмх талх шидэж өгөх нь мэдээж. Цэргийн анд Шарль Форестье түүнийг “Францын амьдрал” сонины газарт ажилд оруулсан нь ч ийм л учиртай.

Гэтэл гол баатрын маань үнэн дүр төрх илэрч, залхуу, дээрээс нь хулчгар нэгэн болох нь мэдэгдэв.

Клотильда де Марелийн толгойг эргүүлэхэд ч хүний мөсөө арай л гээчихээгүй болов уу гэж бодсоор л байлаа. Ер нь энэ маягаар “биеэ үнэлэх” эсэхийг чадаж байгаа юманд арга байхгүй гэдэг шиг би хувьдаа шүүж буруушаагаад байдаггүй л дээ. Гол нь тунг нь тааруулах л чухал! Гэтэл манай Дюруагийн сэтгэл ханасангүй ээ. Тэгээд бас болоогүй ээ, бүсгүй болгоныг өнөө л улиг болсон аргаараа эргүүлэхийг нь яалтай.

 Сүүлийн бүлгүүдийг уншихад өөрийн эрхгүй ундууцаж билээ. Гол баатар маань эхнэрээ элдвээр оролдож, Дюруагийн амтанд орсон бүсгүйчүүд бие сэтгэлээ татаж дийлэхгүй юм. Гагцхүү биеэ үнэлэгч Рашель л “хаширсан хүн” гэсэн шиг бардам загнах ажээ. Нэг үгээр хэлбэл энэ зохиол сэтгэл хөдөлгөм, амьд, дур гутам сэтгэгдэл төрүүлэх юм. Мопассан байсан сан бол зохиолыг арай л өөрөөр төгсгөх байсан даа гэж бодсоныг нуух юун. Ингэж бодохоор, Дюруа шиг хүн болгон хэзээ нэгэн цагт өөрийн гэсэн “Кармен”-тайгаа учирна гэдэгт л итгэх юм даа.

***

Хайрын үгс хааяагүй ижилхэн дээ. Гагцхүү хэн хэлж буй нь л чухал.

Үнэндээ амьдрал гэдэг ууланд авирахтай адилхан. Өгсөхдөө дээш харж хөөрч баясах ч оргил дээр гармагцаа л уруудаж эхэлдэг дээ. Уруудахад үхэл урьдаас тосч сууна. Урт удаан хугацаанд өгсөх ч нүд ирмэхийн зуур л уруудна.

Тэр бүсгүй сүсэг бишрэлийг шүхэр шиг л үзэх юм. Тэнгэр тогтуун бол таяг шиг тулж, аагим халуун, бороо шороонд нарны хаалт шиг ашиглах атлаа гэр орондоо байвал үүднийхээ хонгилд тоосонд даруулан хэвтүүлнэ. Гэтэл түүн шиг хүн хаа сайгүй шүү дээ. Бурхан тэнгэрийг ойшоож үзэхгүй атлаа үүгээрээ бусдын амыг таглаж, хэрэг гарвал хөтөч шиг ашиглахыг нь яалтай.

       Ганцаар суух энэ өрөөний нам гүмхэн орчинд хэдийхэн гуниг нуугдахыг хэн ч мэдэхгүй ээ!