суббота, 1 декабря 2018 г.

К.Симонов - Намайгаа хүлээ


Зүсэр бороо шаагиж,
Зүггүй цасан шуурсан ч,
Халуун наран төөнөж,
Хамаг бусдыг хүлээхээ больсон ч
Хайрт минь чи намайгаа хатамжлан хүлээ
Алс холоос ирэх ажиг сураг үгүй болж
Ахиад хүлээх тэнхэл тасарч,
Хань бараа болох хүн харгүй үлдсэн ч
Хайрт минь чи намайгаа харуулдан хүлээ
Өнгөрсөн бүхнээ умартаж
Өнө хождоо бод хэмээх
Өрөөл бусдыг үл хайхран
Өнөд намайгаа хүлээн суу.
Төрүүлсэн ээж, төрсөн хүү минь ч цөхөрч
Танил нөхөд минь хундага тулгалаа ч
Таньж ханилсан чи минь намайгаа хүлээ,
Түрхэн гунигт автаж хундага тулгахаа азнаарай.
Үхэл мөхлийг сөрөн
Үнэнч чамдаа эргэж очиход
Өө хөөрхий, азтай л юм гэх
Үл итгэсэн нэгэн байхад
Хүлээж суусан хань чиний минь
Хүсэл сэтгэл намайг аварсныг
Хүлээнэ гэдгээс залхаж цөхсөн
Хүлцэнгүй тэд яахин мэдэх вэ.
1941
Жди меня, и я вернусь.
Только очень жди,
Жди, когда наводят грусть
Желтые дожди,
Жди, когда снега метут,
Жди, когда жара,
Жди, когда других не ждут,
Позабыв вчера.
Жди, когда из дальних мест
Писем не придет,
Жди, когда уж надоест
Всем, кто вместе ждет.

Жди меня, и я вернусь,
Не желай добра
Всем, кто знает наизусть,
Что забыть пора.
Пусть поверят сын и мать
В то, что нет меня,
Пусть друзья устанут ждать,
Сядут у огня,
Выпьют горькое вино
На помин души...
Жди. И с ними заодно
Выпить не спеши.
Жди меня, и я вернусь,
Всем смертям назло.
Кто не ждал меня, тот пусть
Скажет: - Повезло.
Не понять, не ждавшим им,
Как среди огня
Ожиданием своим
Ты спасла меня.
Как я выжил, будем знать
Только мы с тобой,-
Просто ты умела ждать,
Как никто другой.

Энэ шүлгийг Симонов Баруун фронтоос эргэж ирээд өөрийн эхнэр жүжигчин Валентина Серовад зориулан 1941 оны долоо, найман сард тэрлэжээ. Эхэндээ хувийн шинж чанартай гээд хэвлэхээс татгалзаж байсан ч анд найзууддаа дуудан уншдаг байв. Шүлгийг улмаар 1942 оны нэг сарын 14-ний “Правда” сонинд нийтэлж, тэр цагаас хойш энэ шүлэг эмэгтэй хүний чин үнэнч сэтгэлийн дуулал болон олонд түгжээ. 1943 онд Симоновын бичсэн кино зохиолоор “Намайгаа хүлээ” киног бүтээсэн бөгөөд В.Серова эл киноны гол дүрд тоглосон юм.
1942 онд “Чамтай болоод чамгүй” хэмээх Симоновын шүлгийн түүвэр гарч, тэр даруйдаа зарагдаж дууссан түүхтэй. Тухайн үед уг түүвэр ёстой л бестселлер байжээ. Эх орны дайны жилүүдэд Симонов шиг алдар суу нь түгсэн найрагч үгүй билээ. 
“Чамтай болоод чамгүй”-г Симонов, Серова хоёрын гэгээн хайрын түүх гэж хэлж болно. Зохиолч өдрийн тэмдэглэлдээ хувийн амьдралаа бичээгүй, захидлууд нь үрэгдэж гээгдсэн тул тэдний түүхийг энэ түүврээс л уншиж мэдрэх боломжтой.
“Би захиа бичих дургүй. Фронтын шугам дээр түр амсхийх зуураа мөр холбон шүлэг бичдэг байлаа. Энэ шүлэгнүүд маань хайртай эмэгтэйдээ илгээж амжаагүй захидлууд минь юм. Фронтынхон үнэндээ иймэрхүү шүлгээр ангаж цангаж явсныг би хожуу мэдсэн” гэж өгүүлжээ. 
Өдөр бүр ухарч, тэр энэ хот сууринг дайсанд алдлаа гэж мэдээлж байсан хүнд бэрх тэр цагт Симонов итгэл, хайрын тухай өгүүлсэн байна. Гэхдээ амьдрал дээр энэ хоёрын зам салсан юм.
Петроградын сурвалжит айлд мэндэлсэн Симонов 1939 онд Халхын голын байлдаанд цэргийн сурвалжлагчаар томилогдон ажилласнаар армитай холбогджээ.
Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр бүх л фронтод сурвалжлагчаар ажиллаж, хурандаа цолтой болсон байна. Түүнийг эр зоригтой сэтгүүлч байсан гэж ярилцдаг. Үйл явдлыг гэрчээр яриулж бус, өөрийн нүдээр үзэж харж сурвалжилдаг байлаа. Тэрээр Одесса, Сталинград, Курскийн тулааныг сурвалжилж, Багратион ажиллагаа, Польш, Чехословак, Болгарыг чөлөөлөн, Берлинийг эзлэхэд ч оролцжээ. Ингээд дайны дараа үргэлжилсэн үгийн зохиол, кино зохиол бичих болов.
“Би цэрэг биш, жирийн сурвалжлагч. Гэхдээ 1941 оны долоон сард манайхан Германы 39 танкийг нэг өдрийн дотор галдан шатаасан Могилёвын тал миний санаанаас гардаггүй” гэж тэмдэглэсэн найрагчийн чандрыг (тэрээр 1979 оны найман сарын 28-нд 63 насандаа өөд болжээ) Белорусийн Могилёвын ойролцоох Буйничийн хээр талд цацжээ.

Комментариев нет:

Отправить комментарий

Альбрехт Дюрерийн "Гар"

Энэ зураг хэрхэн бүтсэн тухай сонирхуулья.  XV зуунд Нюрнбергийн ойролцоох нэгэн тосгонд арван найман хүүхэдтэй өнөр өтгөн айл амьдра...