суббота, 4 января 2014 г.

Шинэ оны анхны бичвэр: ШУУДАНЧ ҮРГЭЛЖ ХОЁРОНТОО ЦОХИДОГ


 Америкийн зохиолч, сэтгүүлч Жеймс Кейний “Шууданч үргэлж хоёронтоо цохидог” хэмээх энэхүү детектив нь Таныг адал явдал, хорон хуйвалдааны эргүүлэгт ёстой л нэг автуулах шиг болно. Ерээдхэн нүүртэй багахаан хэмжээний энэ зохиолд “эсрэг дүрийн залуу”, femme fatale, хайр дурлал, хоржоонтой хуйвалдаан, санаанд оромгүй төгсгөл гээд сонирхол татам зүйл бишгүй. Энэ зохиол тэртээ 1934 онд бичигдэж, хэдэнтээ дэлгэцийн бүтээл болжээ. Шүүмжлэгчид Кейнийг Америкийн орчин цагийн детектив зохиолын суурийг тавилцсан ч гэх нь бий.
Зохиол хорин дөрвөн настай Фрэнк Чеймберсийн хүүрнэл маягаар хөврөнө.
Хааяагүй хэрэн хэсүүчлэх Фрэнк хотын захын нэгэн буурчийн газарт буудалласнаар Грек эзний залуухан эхнэр Корад сэтгэл алдрах ажээ. Гэсэн ч хос хоёрт Корагийн хөгшин нөхөр садаа болох тул Кора мань эрийг башир аргаар цааш харуулахыг санаархана. Гэтэл гай газар дороос гэгчээр үй зайгүй бодож боловсруулсан төлөвлөгөө нь нурж, Фрэнк арга буюу буурчийн газраас явна. Төд удалгүй өнөөх Коратайгаа дахин холбогдож, зальжин бүсгүй аанай л нөхрөөсөө ангижрах санаагаа тулгаад, Фрэнкээр гүйцэлдүүлж дөнгөх аж. Нөхрийг нь машины осолд орж нас барснаар зохион байгуулах ч энэ үед Фрэнк өрөөсөн гар, хэдэн хавиргаа хугалдаг.
Грек эр гурван ч газар амь насаа даатгуулсан нь мөрдөн байцаах явцад ил болж, даатгалын компаниуд мөнгөө алдахгүйн тулд тэр хоёрын хуйвалдааныг мөшгөсөөр нэг бүрчлэн илрүүлнэ. Балмагдаж сандарсан Кора ам өчиг өгч, хамаг буруугаа Фрэнкт тохон, хагас жилийн тэнсэн харгалзах ял сонсох ажээ. Фрэнк гэмтэж бэртсэн тулдаа өмгөөлөгчийнхөө хүчинд энэ хэргээс бултаж дөнгөнө.
Хос хоёр ингэж энэ явдлаас хал балгүйхэн мултрах ч урьдын сэтгэлийн гал нь хэдийнэ бөхжээ. Хэсэг хугацааны дараа өмгөөлөгчийн туслах болох Кеннеди гэгч эр шүүхээс нууж далдалсан баримт бичгээр далимдуулан золгүй хоёроос хэдэн зоос салгахаар санаалж ирэхэд Фрэнк аанай л энэ явдлыг мөн зохицуулна.
 Сэтгэл нь нэгэнтээ хөрсөн Фрэнк Кораг ээжийгээ эргэхээр явах хооронд Мадж хэмээх нэгэн бүсгүйтэй орооцолддог. Удалгүй эргэж ирсэн Кора энэ явдлыг мэдээд хөл хүнд болсноо, буурчийн газраа орхин явж буйгаа зурвас бичин Фрэнкт үлдээгээд явах гэсэн боловч цүнхээ барин зогсох Кораг Фрэнк гэргийгээ болооч хэмээн ятгаж үлдээнэ.
Сэтгэл зовнисон сүүлийн хэдэн сарын гунигтай үйл явдлуудыг тэр хоёр түр ч атугай мартагнаж, хэсэгтээ л жаргалтай байх ч далайн усанд сэлэх тэр нэгэн өдөр Корагийн бие гэнэт муудаж мэгдэж сандарсан Фрэнк эхнэрээ машиндаа суулгаж аваад эмнэлэгийн тийш хурдлан давхив.
Ингээд замдаа яарахын эрхэнд эсрэг урсгалд орж, аймшигт осол болсноор Кора бүсгүй газар дээрээ амь алдана.
Урьд нь Грек эрийг хуйвалдаж хороосон жигшүүрт хэргийнх нь төлөө ял зэмийг нь эдлүүлж чадаагүй прокурор энэ хэргийг уухайн тас шүүрч аваад, Кораг санаатай хөнөөсөн хэргээр Фрэнкийг ёстой л нэг гарах газаргүй болтол нь мөрдөж мөшгинө дөө. Корагийн үлдээсэн зурвас буурчийн газрын кассын машинаас олдсон нь Фрэнкийн хувь заяаг нэг мөр шийдэх ажээ. Бүсгүй Фрэнкт хайртай гэж бичсэн нь түүний үхэлд мань эрийг буруутгах гол шалтгаан болдог. Ингээд Тангарагтны шүүхийнхэн тавхан мөчийн дотор золгүй залуугийн хувь заяаг шийдэж, гэм буруутай хэмээснээр цаазын ял сонсгох ажээ.
Машинд явсан тэр мөчид Кора өөрийг нь егүүтгэхийг завдсан хэмээн эндүү бодсон байж магадгүй хэмээх уйтай бодолд автан цаазын ял сонссон ялтангуудын камерт суух Фрэнк ламтаны хэлсэн үгийг ахин дахин эргэцүүлнэ. Энэ нь чухамдаа “Үхлийн дараа амьдрал буй бөгөөд Кораг эрж олоод сэтгэл бодлоо хуваалцах хэрэгтэй” гэх үгс ажээ.
Өмгөөлөгчид нь хэдэнтээ давж заалдавч шүүхийн шийдвэр өөрчлөгдсөнгүй.
Зохиолын төгсгөлд “Ингээд намайг авч явахаар ирлээ. Эцэг Макконел залбирвал тустай гэх юм. Хэрэв зээ уншигч авгай энэ мөрүүдийг уншиж суугаа бол Кора бид хоёрыг хаа нэгэнтээ хамт байгаасай хэмээн залбирахыг хичээнгүйлэн хүсье...” хэмээжээ.
***
Бусдын эхнэрийг хулгайлах нь юү ч биш. Харин бусдын машиныг хулгайлах нь хувийн өмчид халдсан болно доо.
Хэн хүний дотор хоёр сэтгэл оршдогийн нэгийг нь чи гарын таван хуруу шигээ мэдэх атал нөгөөг нь огтхон ч гадарлахгүй. Чухамдаа долоо дахь мэдрэхүй гээч нь л тэр шүү дээ.
        Цаазын тавцан нь нэг ёсондоо нийгмийн өвчин зовлонгоос ангижрах нэгээхэн арга ч юм уу? Хэн мэдлээ?

Комментариев нет:

Отправить комментарий

Альбрехт Дюрерийн "Гар"

Энэ зураг хэрхэн бүтсэн тухай сонирхуулья.  XV зуунд Нюрнбергийн ойролцоох нэгэн тосгонд арван найман хүүхэдтэй өнөр өтгөн айл амьдра...